Fairtrade is een handelspartnerschap gebaseerd op dialoog, transparantie en respect, dat streeft naar meer rechtvaardigheid in de internationale handel. Het draagt bij aan duurzame ontwikkeling door het aanbieden van betere handelsvoorwaarden en het veiligstellen van de rechten van gemarginaliseerde producenten en werknemers, in het bijzonder in ontwikkelingslanden. Fairtrade organisaties, gesteund door consumenten, zetten zich actief in voor ondersteuning van producenten, bewustwording en voor campagnes voor veranderingen in de regels en de praktijk van de conventionele internationale handel. (Nederlandse vertaling van de definitie opgesteld door FINE (FLO-IFAT-NEWS-EFTA) in 2009)
Fairtrade principes
Wereldwinkel Nederland werkt vanuit de 10 fairtrade principes die vastgesteld zijn door de World Fairtrade Organisation (WFTO).
- Kansen bieden aan gemarginaliseerde producenten
Doel is het bieden van kansen aan economisch achtergestelde, vaak op kleine schaal werkende, producenten in ontwikkelingslanden. - Transparantie en ketenverantwoordelijkheid
Er is openheid en ketenverantwoordelijkheid bij alle partners in de keten. - Eerlijke handelsvoorwaarden
Er wordt gestreefd naar betrouwbare, langdurige handelsrelaties, er is voorfinanciering waar nodig, afspraken zijn duidelijk en worden nagekomen. - Verantwoorde prijzen en leefbare lonen
De betaalde prijzen aan producenten zijn voldoende voor een leefbaar loon en om de kosten van productie en handel te dekken. - Geen kinderarbeid, geen gedwongen arbeid
Als oudere kinderen meewerken bij de producent mag dat niet ten koste gaan van gezondheid of onderwijs. Elke vorm van dwang of geweld is uitgesloten. - Gelijke kansen
Er is gelijke behandeling, ongeacht sekse, ras, religie. Geen discriminatie. En er is vrijheid van organisatievorming van medewerkers, in vakbonden of een gekozen vertegenwoordiging. - Verantwoorde arbeidsomstandigheden
Arbeidsvoorwaarden als werktijden, ziekteverlof en vakanties zijn goed geregeld. En voor een gezonde en veilige werkomgeving wordt zorggedragen. - Capaciteitsopbouw
Producenten krijgen passende ondersteuning voor de verdere ontwikkeling van hun bedrijfsvoering. Veelal is dit maatwerk. Het kan bijvoorbeeld gaan om marktinformatie, productontwikkeling, verbetering van de organisatiestructuur of het management. - Zorg voor het milieu
Alle partners in de keten streven minimale milieubelasting na. Ze doen dit door zo veel mogelijk gebruik te maken van natuurlijke hulpstoffen en door afvalstromen verantwoord te beheren. - Promotie van fairtrade
Alle partners in de keten kennen de doelstellingen van fairtrade, handelen er naar, en dragen dit ook uit.
Ontwikkelingslanden
De wereldwinkels betrekken hun producten uit “Low income or Middle income economies”, ook wel de ontwikkelingslanden genoemd. Om te bepalen welke landen dit zijn, wordt de indeling van de Wereldbank gevolgd.
Leefbaar loon
Wereldwinkels verkopen producten waarvoor de producenten in ontwikkelingslanden een reële vergoeding krijgen. Om dat te bepalen wordt het begrip ‘leefbaar loon’ gebruikt. Daaronder wordt verstaan dat als de producent aan het product voltijd zou werken, hij of zij een loon verdient waarmee hij én de productiekosten kan dekken én voor zijn (of haar) familie de kosten van voedsel, kleding, onderdak, medische kosten en schoolgelden voor de kinderen kan betalen. Uiteraard is dit aldus gedefinieerde ‘leefbaar loon’ verschillend van regio tot regio en van bedrijfstak tot bedrijfstak. En ook afhankelijk van de gemiddelde gezinsgrootte. Gewoonlijk is het leefbaar loon aanmerkelijk hoger dan de (door de ontwikkelingslanden vastgestelde) officiële minimumlonen.